هیت های سازمان تامین اجتماعی
هیات بدوی تشخیص مطالبات (ماده43) :
مرجع رسیدگی به شکایات کارفرمایان از سازمان بیمه تامین اجتماعی ، در گام اول هیات بدوی تشخیص مطالبات سازمان تامین اجتماعی است که وظیفه بررسی مدارک و تصمیم گیری درباره شکایت ارجاع شده به هیات را برعهده دارد . از آنجا که علت اصلی بدهی های ایجاد شده برای کارفرما ، عدم وصول حق بیمه ی بیمه شده گان توسط سازمان تامین اجتماعی است که در اثر قصورکارفرما از تکالیف هشتگانه قانونی او ایجاد شده . بنابر این اشخاصی که در این بین ذی نفع یا طرف حساب هستند ، عبارتند از کارگر ، کارفرما و سازمان تامین اجتماعی و لذا مرجع رسیدگی به این بدهی ها باید متشکل از افرادی باشد که به نمایندگی از این 3 شخص ، از حقوق آنها دفاع نماید و نفر چهارمی که در این میان نفع و زیانی متوجه او نبوده و لذا از این حیث می تواند ریاست این هیات را بر عهده بگیرد . اعضای هیات بدوی عبارتند از :
- نماینده وزارت تعاون ،کار و رفاه اجتماعی که ریاست هیات را به عهده دارد .
- یک نفر به عنوان نماینده کارفرما به انتخابات اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران در مورد بازرگانان و صاحبان صنایع یا یک نفر نماینده صنف مربوط به معرفی مجمع امور صنفی در مورد افراد صنفی و صاحبان حرف و مشاغل آزاد .
- یک نفر به انتخاب شورای عالی تامین اجتماعی .
- نماینده کارگران در مورد کارگران مشمول قانون تامین اجتماعی به انتخاب وزیر تعاون ، کار و رفاه اجتماعی .
آئین نامه تشخیص مطالبات
الف ) تکالیف سازمان هنگام محاسبه و اعلام بدهی
کارشناس درآمد مربوطه موظف است که پس از اعلام بدهی به کارفرما ، هنگام مراجعه او جهت پیگیری علت بدهی ، گزارش صورت حساب بدهی برآورد شده را ارائه نموده و راهنمائی های لازم را نسبت به علت ایجاد بدهی نسبت به کارفرما انجام دهد . درصورتی که کارفرما ازتوضیحات ارائه شده توسط کارشناس پرونده راضی نشده و نسبت به نحوه محاسبات و بدهی ایجاد شده معترض باشد ، با اخذ مستندات و مدارک لازم از کارفرما ، تمام یا بخشی از درخواست کارفرما را با توجه به مدارک ارائه شده و به منظور بررسی و تایید نهائی ، برای رئیس درآمد و رئیس شعبه ارسال نماید . در صورتی که این اقدام کارشناس پرونده مورد توافق کارفرما قرار بگیرد و سبب انصراف ایشان از اعتراض خودگردد ، محاسبات با استفاده از گزینه مدارک مثبت ، در سیستم اصلاح می گردد .
ب ) اعتراض کارفرما و تعیین وقت برگزاری جلسه هیات بدوی
اما چنانچه اعتراض کارفرما طبق رویه فوق الذکر رفع نگردید ، کارفرما می تواند حداکثر ظرف مدت30 روز از تاریخ ابلاغ بدهی ، نسبت به ارائه اعتراض خود ، اقدام نماید . شعب و نمایندگی های سازمان مکلفند اعتراض مندرج در فرم مخصوص که توسط کارفرما تکمیل شده را ثبت و نسبت به تعیین وقت جلسه رسیدگی در ذیل فرم مذکور اقدام و یک نسخه از آنرا به کارفرما یا نماینده قانونی او ، جهت شرکت در جلسه ، ابلاغ نمایند .
ج ) نحوه تشکیل ، وظایف و اختیارات هیات بدوی
- جلسات هیات های بدوی در محل شعبه و یا نمایندگی های سازمان و خارج از ساعت اداری تشکیل می شود .
- هیات های تشخیص به اعتراضات وارده به ترتیب تاریخ ثبت آنها در دفتر هیات رسیدگی می کنند مگر آنکه از طرف سازمان در موارد ضروری ، تسریع در تعیین تکلیف پرونده ای اعلام شود که در این صورت خارج از نوبت رسیدگی می شود .
- کلیه مراحل موضوع این آیین‌نامه در خصوص تکالیف و اختیارات کارفرما می‌تواند توسط وکیل یا نماینده او صورت گیرد مشروط بر اینکه این حق در وکالت‌نامه یا برگ نمایندگی تصریح شده باشد. به هر حال رسیدگی به پرونده توسط هیأتها موکول به احراز هویت کارفرما یا وکیل یا نماینده او خواهد بود.
- عدم حضور کارفرما یا نماینده قانونی او در تاریخ تعیین شده ، مانعی برای تشکیل جلسه و رسیدگی به شکایت نخواهد بود .
- هیات می تواند ، چنانچه نیاز به تحقیقات و بررسی بیشتری داشته باشد تحقیقات را انجام داده و یا قرار بازرسی از کارگاه را صادر کرده و راسا” قرار را اجرا کند .
- کارفرما می‌تواند تا قبل از طرح پرونده در هیأت ، مدارک و اسناد خود را به واحد اجرائی ذیربط جهت ضبط در پرونده تسلیم نماید.
- در برگه ابلاغ رأی هیات بدوی ، باید مراتب قطعیت یا امکان اعتراض صراحتاً ذکر شود.
- ابلاغ آراء و قرارها و تصمیمات به کارفرما بوسیله سازمان یا ضابطین دادگستری انجام می شود و ضوابط ابلاغ نیز تابع مقررات قانون آئین دادرسی مدنی است .
- در صورتی که اعتراض به رأی هیأت بدوی از سوی سازمان صورت گیرد سازمان مکلف است دلایل خود را مشروحاً در فرم مربوطه درج و با دعوت از کارفرما نسبت به طرح اعتراض سازمان در هیأت تجدیدنظر اقدام نماید.
- آراء هیات های بدوی ، در صورتیکه مبلغ مورد مطالبه سازمان ، بابت اصل حق بیمه ، یک میلیون و پانصد هزار ریال یا کمتر باشد و یا اینکه در موعد مقرر اعتراض واقع نشود ، قطعی و لازم الاجرا خواهد بود .
- قرارهای صادره از هیات های تجدید نظر ، حداکثر ظرف مدت 1 ماه باید اجرا و پاسخ قرار به همراه پرونده ، به هیات صادر کننده قرار اعاده گردد
درباره مهلت قانونی اعتراض
روز ابلاغ و اقدام جزء مهلت تعیین شده برای ابلاغ به کارفرما محسوب نمی گردد . همچنین هرگاه روز پایانی مهلت قانونی اعتراض با روز تعطیل ادارات مصادف باشد ، روز آخر روزی خواهد بود که که ادارات پس از تعطیلی بازگشائی می شوند .
هیئت های تجدید نظر تشخیص مطالبات
- جلسات هیات در تهران تشکیل می شود .
- برای تشکیل و رسمیت جلسات هیات حضور کلیه اعضای هیات ضروری است . در صورت عدم حضور هر یک از اعضای اصلی ، جلسات با شرکت عضو جانشین تشکیل خواهد شد .
- پرونده ها باید به ترتیب تاریخ ثبت آنها در دفتر هیات ، رسیدگی شوند مگر آنکه به دلیل ضرورت ، لازم باشد که خارج از نوبت رسیدگی شود
- تاریخ تشکیل جلسه رسیدگی جهت اطلاع به کارفرما از طرف دبیرخانه هیات تجدیدنظر ، به مدیریت درآمد یا واحد مربوطه اعلام می شود و واحد درآمد نیز با ارسال دعوت نامه ، کارفرما یا نماینده قانونی او را از تاریخ و ساعت جلسه آگاه می سازد
- عدم حضور کارفرما یا وکیل یا نماینده او مانع رسیدگی و صدور رای نخواهد بود .
- هیات پس از احراز هویت کارفرما یا وکیل یا نماینده او استماع اظهاراتشان و بررسی و مطالعه محتویات پرونده مبادرت به صدور قرار یا رای خواهد نمود .
- قرارهای صادره از طرف هیاتهای تجدیدنظر جهت اجرا به سازمان ابلاغ میشود و حداکثر ظرف مدت دو ماه از تاریخ ابلاغ به سازمان باید اجرا و به هیات مربوطه اعاده شود . ( هیات می تواند راسا” قرار را اجرا نماید ).
- آراء هیات تجدیدنظر قطعی و لازم الاجراست و تنها برابر مقررات قانون دیوان عدالت اداری قابل اعتراض در آن دیوان می باشد .
هیات تجدید نظر تحت شرایط زیر تشکیل خواهد شد :
- در صورتی که مبلغ مورد مطالبه بیش از یک میلیون و پانصد هزار ریال باشد ، سازمان یا کارفرما می تواندد حداکثر تا 20 روز پس از ابلاغ قانونی ، می توانند با اخذ فرم مربوط به اعتراض به هیات بدوی و طی نمودن مراحل اداری ، نسبت به ثبت درخواست اعتراض و تجدید نظر خواهی خود در هیات تجدیدنظر وصول مطالبات سازمان ، اقدام نمایند .
- پرونده هائی که رای هیات تجدید نظر آن توسط دیوان عدالت اداری نقض و دستور رسیدگی مجدد برای آنها صادر شده باشد .
- پروند هائی که رای هیات بدوی آن مورد اعتراض شعبه یا اداره کل استان ذی ربط باشد .
- پرونده هائی که به دلیل عدم وجود تشکل های کارفرمائی ، امکان معرفی نمانده مربوه وجود ندارد .
- پروند هائی که اداره کل وصول حق بیمه یا ادراه کل استان تشخیص دهند .
اعضای هیات تجدید نظر
در این مرحله با توجه به اینکه موضوع اختلاف نظر و شکایت در هیات بدوی ، به نتیجه نرسیده است ، لذا یک نفر جدید به عنوان نماینده قوه قضائیه به اعضاء هیات اضافه می گردد تا این نهاد شبه قضائی ، وجهه حقوقی بیشتری به خود بگیرد . توانائی هیات های تجدید نظر به لحاظ دانش و قدرت و جسارت اجرائی ، به مراتب از هیات های بدوی بیشتر است و لذا معمولا شکایات ارجاع شده به این هیات ها با آراء صحیح تر و واقع گرایانه تری پیگیری و اجرا می گردد .
- نماینده وزارت تعاون ، کار و رفاه اجتماعی که ریاست هیات را به عهده دارد .
- یک نفر از قضات دادگستری به انتخاب وزارت دادگستری .
- یک نفر به انتخاب شورای عالی تامین اجتماعی .
- نماینده سازمان به انتخاب رئیس هیات مدیره و مدیر عامل سازمان .
- یک نفر به عنوان نماینده کارفرما به انتخاب اطاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران در ورد بازرگانان و صاحبان صنایع یا یک نفر نماینده مجمع امور صنفی در مورد افراد صنفی و صاحبان حرف و مشاغل آزاد
نکته : در هیات های تجدید نظر نماینده کارگران حضور ندارند .
در موارد زیر به اعتراض کارفرما رسیدگی نخواهد شد:
- در مواردی که فرم اعتراض ، فاقد نام ، نام خانوادگی ، امضا ، مهر یا اثر انگشت کارفرما و تاریخ باشد .
- در مواردی که ادعای وکالت یا نمایندگی معترض قابل احراز نباشد .
دادنامه شماره 280 مورخ 11/08/1387 دیوان عدالت اداری
موضوع: ابطال بند یک از ماده 5 آئین نامه هیأت های تشخیص مطالبات مصوب 24/05/1373
در بند یک از ماده 5 آئین نامه ذکر شده بود که جلسات هیأت های بدوی با حضور حداقل 3 نفر و هیأت های تجدید نظر با حضور حداقل 4 نفر از اعضا رسمیت می یابد که این بند به استناد دادنامه شماره 280 باطل و با توجه به متن رأی صادر جلسه هیأت های تشخیص مطالبات بدوی و تجدید نظر با حضور کلیه اعضا رسمیت می یابد.
نتیجه : کارفرمایان این حق را دارند که در صورت عدم حضور4 نفر عضو هیات بدوی و یا 5 نفر عضو هیات تجدید نظر ، با درخواست تعیین وقتی دیگر برای رسیدگی ، جلسه را ترک نمایند ، چرا که از نظر قانونی رای هیات هائی که فاقدحضور اکثریت اعضاء باشند ، از وجاهت قانونی برخوردار نخواهد بود