تنظیم قراداد کار مهمترین عامل جلوگیری از اختلافات روابط کار
قرارداد کار مهمترین و معتبرترین مدرکی استکه کلیه کارفرمایان باید پیش از آغاز همکاری با کارگران و کارمندان مجموعه خودشان ، نسبت به تنظیم و انعقاد آن اقدام کنند . یک قراداد کار استاندارد و کامل ، در واقع یک سند راهبردی استکه طی آن کلیه چهارچوب های مد نظر کارفرما به کارگر ، دیکته می شود و شخص جدید از همان ابتدا نسبت به وظایف محوله به خودش مسئولانه تر از وقتی که هیچ قراردادی دربین نیست عمل خواهد نمود و صد البته در صورتی که کارگر به اصطلاح ناتو باشد و در آینده قصد اخاذی و خسارت تراشی برای کارفرما را داشته باشد به این ترتیب اقدامات او کاملا بی اثر خواهد بود . البته بخشی از این قراداد نیز به حق و حقوق کارگر و تعیین قدر و مقدار حقوق و مزایا و شرایط عمومی و خصوصی مثل مرخصی ، تعطیلات ، ماموریت ، حقوق ، مزایا و…. اختصاص دارد که در کل همه چیز شسته و رفته و قانونی در متن قراداد تعیین می گردد . یکی از مهم ترین مباحث در تنظیم یک قراداد استاندارد این استکه در صورت لزوم این قرارداد می تواند به چند عنوان قراردای تقسیم شود و اینگونه نیست که همیشه برای یک کارگر یک قراداد کاری کفایت کند . در برخی مشاغل ممکن استکه با یک کارگر تا چند قرارداد مختلف منعقد شود که هر کدام از اینها کارکرد خودشان را دارند و برای موارد گوناگونی مثل قرارداد تفیض کامل مسئولیت ، تعهد خدمت برای مدت مشخص ، قرارداد منع افشای اطلاعات ، ابلاغ آئین نامه انضباطی در قالب قراداد انضباطی و … که همه این موارد بنابر فراخور کار کارفرما ، برای کارمندان و کارگران مجموعه تنظیم خواهد شد .
قرادادکار ساعتی ، کارمزدی و کارمزد ساعتی
بحث دیگری که در تنظیم قراداد اهمیت دارد ، بحث دسته بندی قراردادکار به لحاظ تمام وقت یا پاره وقت است . البته در تمامی مواردی که از قراداد کار صحبت می کنیم منظورمان قراداد کار مدت موقت است . اما همین قراداد کار می تواند به شکل پاره وقت ، تمام وقت ، ساعتی ، کارمزدی و کارمزد ساعتی باشد که هر کدام از اینها شرایط خودشان را دارند .
قراداد مشارکت درمنافع ( مشارکت مدنی)
برخی از مشاغل بسته به نوع کاری که دارند اصولا از شمول قانون کار خارج هستند اصولا نیازی به انعقاد قراداد کار ندارند . مثل مشاورین املاک و آرایشگاه های زنانه و مردانه که این نوع رابطه کاری به شکل مشارکت در منافع است . به این صورت اجرا می شود که جا و مکان از کارفرما است و صندلی و امکانات را به طرف دوم قرارداد اجاره می دهد و طبق توافق با یکدیگر تسویه حساب می کنند . این نوع از قراداد از اجبار بیمه و تسویه حساب بر مبنای قانون کار مثتثنی است .
قرارداد عاملیت فروش
این نوع خاصی از قراداد استکه مابین شرکت های تولیدی یا صنعتی منعقد می شود و به این ترتیب ، شخص حقیقی به عنوان نماینده فروش محصول آن شرکت در منطقه یا شهری خاص ( گاها فرامنطقه ای و سراسری) مجوز فروش دریافت می کند و درصدی از ارزش کالا یا خدمات فروخته شده را به عنوان کارمزد از آن شرکت دریافت می نماید . در این روش نیز رابطه کاری بنا بر چیزی که مفهوم حقوقی قانون کار از آن به کار تابع یاد نموده ، برقرار نیست و لذا قرارداد کاری هم موضوعیت ندارد .
کارگاه خانوادگی
تبصره : نوعی از کارگاه ها موسوم به کارگاه های خانوادگی علی رقم این مسئله که اصولا شرایط کار مشارکت در منافع برای انها صدق نمی کند اما مستند به ماده 188 قانون کار از شمول قانون کار خارج هستند . کارگاه خانوادگی، کارگاهی است که در آن منحصرا توسط صاحب کار و همسر و خویشاوندان نسبی درجه یک از طبقه اول وی انجام می شود. منظور از خویشاوندان نسبی درجه یک از طبقه اول ((پدر، مادر و فرزند)) می باشد.